Autor: Ewa Klima
Pytając, czym jest czytanie i pisanie dla dziecka, pytamy o to, „(...) jak możemy pomóc dziecku jak najszybciej i najefektywniej czerpać z kultury, z całego dorobku ludzkości, z wiedzy o świecie, ze wszystkich dotąd zgromadzonych doświadczeń. Jednocześnie jest to podjęcie całkowicie odmiennego sposobu poznania świata”. Czytanie i pisanie to procesy porozumiewania językowego, silnie ze sobą powiązane, które umożliwiają pełną komunikację werbalną. Kształtowane są one systemowo przy zastosowaniu określonych form i metod pracy przewidzianych przez metodykę nauczania wczesnoszkolnego. Dziecko, podejmując trud nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej, jest lub powinno być „wyposażone” w umiejętności i kompetencje umożliwiające podjęcie nauki czytania i pisania. Zatem podstawowym zadaniem nauczyciela w edukacji elementarnej jest znaleźć optymalną dla każdego dziecka drogę do poznania świata liter, ich znaczenia i przydatności. Dlatego sposób wprowadzania dziecka w świat liter, wyrazów i zdań, a w końcu w świat literatury, trzeba zindywidualizować prawidłowo, rozumieć znaczenie znaków graficznych, musi uczyć się na materiale „coś oznaczającym”, a nie na materiale bezsensownym, tzn. takim, którego nie rozumie, który nic dla niego nie oznacza. Uczenie się czytania i pisania to w istocie uczenie się nowego języka. Czytanie jest zatem zjawiskiem wieloetapowym, rozłożonym w czasie, angażującym sferę psychomotoryczną dziecka, poznawczą i emocjonalno-motywacyjną.
Spis treści
Wstęp ................................................................................ 7
Jak powinien pracować nauczyciel, aby wspólnie
z dziećmi osiągnął sukces? ............................................. 12
Kiedy nauczyciel powinien otworzyć „Drzwi”? .................. 19
Na czym powinny polegać działania edukacyjne
w „Zabawie w czytanie”? .................................................. 25
Jak spostrzega małe dziecko? .............................................. 34
Globalne czytanie, czyli zabawa w czytanie .................. 41
Odimienna metoda nauki czytania Ireny Majchrzak ............ 50
Dziwna gromadka Joanny Białobrzeskiej i Zofii Wójcik ........... 52
Naturalna Nauka Języka ..................................................... 54
Metoda Dobrego Startu ..................................................... 57
Motywacja ......................................................................... 59
Jakie założenia ma innowacja „Zabawa w czytanie”? ....... 60
Gdzie i kiedy była wdrażana innowacja
„Zabawa w czytanie”? ........................................................ 63
„Zabawa w czytanie” – innowacja pedagogiczna.
Wskazówki metodyczne .................................................... 66
Opis metody pracy ......................................................... 68
Ja i moje imię ................................................................... 68
Skreślanki – imiona ......................................................... 69
Moje stopy ..................................................................... 69
Moje miejsce w sali ......................................................... 69
Imię mojego kolegi .............................................................. 70
Krzesełka w kole .......................................................... 71
Uwaga! Drzewo! ................................................................ 71
Moje litery ......................................................................... 72
Czytamy i podpisujemy ................................................ 75
Wszystkie litery ................................................................. 79
Ciekawe wyrazy ............................................................... 81
Czytamy wspólnie ............................................................. 83
Bawimy się tekstem ............................................................ 85
Wyniki po wdrożeniu programu innowacyjnego
„Zabawa w czytanie” ......................................................... 87
Refleksje… ............................................................................... 90
Zmiany w sprawie innowacji pedagogicznej od
września 2017 – co trzeba wiedzieć? ................................ 98
Działalność innowacyjna – integralnym elementem
działalności szkoły ......................................................... 99
Działalność innowacyjna – nowe założenia .................. 100
Regulacje w ustawie ....................................................... 101
Jak „budować” procedurę wprowadzania innowacji
pedagogicznej w przedszkolu? – propozycja ................. 102
Istota innowacji pedagogicznych – co powinien wiedzieć
nauczyciel? ................................................................... 105
Rodzaje innowacji pedagogicznych ................................ 107
Cele innowacji pedagogicznej ........................................ 112
Zabawy kształcące kompetencje językowe ........................... 114
Lista obecności ................................................................. 114
Moje stopy ....................................................................... 114
Jestem… To jest… .............................................................. 115
Zabawa na początek ....................................................... 115
Krzesełka w kole ............................................................. 115
Uwaga! Drzewo! ............................................................... 116
Znajdź i podpisz .............................................................. 116
Skreślanki – imiona ....................................................... 117
Skreślanki – rzeczowniki ................................................. 117
Znajdź wyraz ................................................................... 117
Głuchy telefon wyrazowy ................................................ 117
Moja literka ..................................................................... 118
Jeśli słyszysz, to się przyłącz ........................................... 119
Jedzie pociąg ................................................................... 119
Łańcuszek ........................................................................ 120
Głoskujemy ..................................................................... 120
Skojarzenia ...................................................................... 121
Zaczarowany kuferek ...................................................... 121
Dziwne pytania ............................................................... 121
Mam inne zdanie ............................................................ 121
O czym myślę? .................................................................. 122
O kim myślę? ..................................................................... 122
Przeciwieństwa ................................................................ 122
Złap i powiedz .................................................................. 123
Rymy ................................................................................ 123
Piłka i słowa .................................................................... 123
Co tam jest? .................................................................... 124
Nie pamiętam ................................................................... 124
„Układamy zdania” ........................................................ 124
Jestem... ........................................................................ 124
Utopce ............................................................................ 125
Na straganie ................................................................... 126
Literatura ........................................................................ 129
Artykuły ........................................................................... 133